Introduce فارابی و مفهوم سازی هنر دینی

کتاب فارابی و مفهوم سازی هنر دینی تلاشی است برای نشان دادن هنر در نزد فارابی و به تعبیر بهتر مفهوم سازی هنر دینی در نزد فارابی که نویسنده در این کتاب که مشتمل بر یک مقدمه و ۶ بخش است بر این مهم همت گمارده است.

این کتاب مقدمه درباره فارابی دارد که نویسنده در ابتدای آن با اشاره به اختلافات موجود درباره نسب فارابی می کند و می گوید: غرض ار معرفی مختصر فارابی در آغاز کتاب اشاره به ابعاد هنری شخصیت اوست که با محتوای این نوشتار تناسب تمام دارد. نویسنده در این مقدمه روایت های مختلفی از زندگی و نسب فارابی ارائه می کند. ادعای نویسنده این است که می خواهد علاوه بر جنبه های فرهنگی، اجتماعیو سیاسی بر عظمت فارابی بر حوزه فلسفه هنر تمرکز کند.

بخش اول این کتاب به روش شناسی اختصاص دارد که عنوان آن «نکته ای درباره روش شناسی» است. نویسنده در ابتدا با ارائه اینکه مسائل از حیث گونه شناسی به یک اعتبار در چهار گروه اصلی؛ تعریف، توصیف، توجیه، تبیین، جای می گیرند به اختصار به توضیح و تبیین هر کدام از این گروه ها می پردازد.

در قسمتی دیگر از کتاب به سیر تاریخی تعاریف هنر می پردازد و آن را در ذیل عناوینی مانند؛ تعاریف سنتی هنر با زیر فصل های؛ تعریف هنر افلاطون، تعریف هنر کانت، شک گرایی معطوف به تعریف هنر و تعاریف معاصر که شامل؛ تعاریف قراردادگرا، تعاریف نهادی، تعاریف تاریخی، تعاریف کارکردگرا تقسیم بندی و آن ها را بیان کرده است.

در بخشی دیگر از کتاب به نکاتی درباره تعاریف نزد منطق دانان مسلمان پرداخته است . تا اینکه به بخشی با عنوان مفهوم سازی هنر نزد فارابی می رسد. نویسنده معتقد است که مفهوم سازی هنر نزد فلسفه فارابی را می توان با دو روی آورد مستقیم و غیر مستقیم اخذ نمود. روی آورد مستقیم به معنی توجه به مواضعی است که فارابی خود تعریفی برای هنر بیان کرده است. اما روی آورد غیر مستقیم به معنی جست و جو در سایر سخنان فارابی است؛ آراء و سخنانی که به مولفه های مفهومی هنر اشاره دارد یا مبنایی به دست می دهد که بتوان براساس آن مبنا چیشستی هنر را تدوین کرد.

وی در این قسمت به نظریه خیال فارابی می پردازد و معتقد است که مهم ترین بخش فلسفه فارابی که در تعریف و سایر آموزه های هنری وی تاثیر گذار بوده، نظریه خیال اوست. و باز در این فصل به نظریه خیال مشایی و اشراقی می پردازد.

در بخش دیگری به مفهوم سازی هنر دینی در فلسفه فارابی می پردازد و می گوید: «فارابی، درباره چیستی هنر به صورت کلی سخن گفته و پیرامون هنرهایی چون شعر، موسیقی و حتی هنرهای تجسمی نیز وارد بحث شده است». و معتقد است که فارابی در آثار خود به هنر و هنر مند در دو مقام تعریف یعنی هنر آن گونه که باید باشد و هنر در مقام تحقق یعنی هنر آن چنان که هست و آن گونه که در عمل واقع شده است.