معرفی کتاب یکی به نعل، یکی به میخ

کتاب «یکی به نعل، یکی به میخ» بررسی نوشته های طنز مرحوم کیومرث صابری (گل آقا) در ستون «دو کلمه حرف حساب» روزنامه «اطلاعات» است که در آن به بررسی شکل گیری جریان نقد آگاهانه سیاسی و اجتماعی، به قلم این طنز پرداز معروف کشورمان می پردازد.

طنز امروزی، ساختارش از بعد مشروطه شکل گرفته است، با بررسی طنز بعد مشروطه که در راس آن دهخدا است مشاهده می کنیم که طنزنویس در آن دوران قلمش با خشم به دنبال تغییر است، اما وقتی به طنز کیومرث صابری می رسیم می بینیم که وی دلسوز نظام است اما اعتقاد دارد که نقاط ضعف و قوت و خصوصا نقاط ضعف برای اصلاح در قالب طنز باید گفته شود.

این ضرب المثل حاکی از یک جور تعادل است که اتفاقا مخالفان صابری این قضیه را در مخالفت با وی عنوان می کردند در صورتی که در این ضرب المثل که مصداق نوشتار کیومرث صابری است یک تعادل قشنگ وجود دارد.

از آن جایی که در حوزه پژوهش طنز آثار چندانی وجود ندارد فکر می کنم این اثر می تواند برای پژوهشگران حوزه طنز مفید باشد.

مؤلف کتاب معتقد است صاحب نظران صابری را پدر طنز سیاسی پس از انقلاب اسلامی می دانند. نوشته هایی که به سبک او اختصاص یافته است بسیار کم و پراکنده است.

گزیده کتاب:
در مقدمه ای که زارع برای کتاب نوشته است؛ می خوانیم: «نخستین بار با خواندن مصاحبه کوتاهی از حجت الاسلام و المسلمین دعایی درباره ستون «دو کلمه حرف حساب»، به طور جدی، تصمیم گرفتم کیومرث صابری را بیشتر بشناسم. آقای دعایی در این مصاحبه گفته بودند که صابری در کل سال هایی که روزانه برای اطلاعات طنز می نوشت هرگز حق التحریری دریافت نکرد و در عوض درخواستش این بود که در نوشتن آزاد باشد و هیچ محدودیت یا سانسوری بر نوشته هایش اعمال نشود.

با خواندن آن خاطره بسیار تحت تأثیر شخصیت گل آقا قرار گرفتم و مشتاق شدم بدانم او با استفاده از این آزادی چه نوع طنزی را ارائه کرده است. این گونه بود که شروع کردم به خواندن مقاله ها و نوشته هایی که دربارة کیومرث صابری و ستون طنزش، یعنی «دو کلمه حرف حساب»، نوشته شده بود.»